DNA dizileme; DNA zincirinde bulunan adenin, timin, guanin ve sitozin nükleotidlerinin sıralamasını belirlemek için kullanılan bir teknolojik cihazdır. DNA dizileme cihazı ile insan genomu dizilenmiştir. DNA dizileri ilk olarak 1970'li yıllarda üniversite araştırmaları ile keşfedilmiştir. Boya tabanlı dizileme yöntemleri
DNA dizilemelerinin analizlerini hızlandırmıştır.
Evrimsel biyoloji teorilerini genetik olarak test edebilmenin yolu
DNA dizilemeleri ile başlamıştır.
- Zincir sonlandırma yöntemi (Sanger yöntemi)
- Maxam - Gilbert dizilemesi
- Av tüfeği dizilemesi
- PCR köprüsü
- Kitlesel paralel dizileme
- Poloni dizilemesi
- Solexa dizilemesi
- DNA nanotop dizilemesi
- 454 Pirodizilemesi
- SOLID dizilemesi
- İyon yarı iletken dizilemesi
Zincir sonlandırma yönteminde zincir büyümesini sonlandıran bazlar kullanılır ve bu sayede bazlar arasındaki bağ kurulamaz. Bu bazlar dizileme cihazlarında otomatik tespit için radyoaktif olarak işaretlenir. Maxam - Gilbert dizilemesi DNA'nın belli bazlarda kesilmesi yöntemine dayanan dizileme metodudur. Av tüfeği dizilemesi bin bazdan daha uzun olan ve bütün kromozomları içermekte olan bir dizileme yöntemidir. Av tüfeği dizilemesi ile kopan DNA parçası dizilendikten sonra kendisi örtüşmekte olan parçaya benzer. PCR köprüsü klonlama ile elde edilen bir dizileme metodudur. Kitlesel paralel dizileme yöntemi ile karmaşıklıklara neden olan MPSS çıktısı kullanılmaz oldu.
Poloni dizilemesi ilk kez bütün halde bulunan bir genomu dizilemek için kullanılmıştır. Solexa dizilemesi boya sonlandırıcılarına dayanmakta olan teknolojilerin gelişiminde büyük katkıda bulunmuştur. DNA nanotop dizilemesi dönen çember ikileşmesini kullanarak ve bu sayede genomik DNA'dan elde edilmiş olan parçaları çoğaltarak DNA nanotopları ortaya çıkarmıştır. 454 pirodizilemesi yöntemi ile yağ çözeltisi içinde bulunmakta olan su damlacıklarında yer alan DNA, PCR ile çoğaltılır. SOLID dizilemesi SOLID teknolojisi kullanılarak oluşturulan bir dizileme yöntemidir. İyon yarı iletken dizilemesi DNA'nın meydana gelmesi esnasında ortaya çıkan hidrojen iyonlarının tespit edilmesine dayanmaktadır.
