DNA Bazları DNA, hücredeki yönetici moleküldür. İnsanlardaki kromozomları oluşturan DNA molekülü, milyonlarca nükleotidin birleşimi ile meydana gelir. En yaygın nükleik asit çeşitleri; RNA (Ribonükleik asit) ve DNA (Deoksiribonükleik asit) olarak bilinir. DNA Molekülünü Oluşturan Nükleotitler DNA molekülünü oluşturan nükleotitler, deoksiriboz şekeri, organik baz ve fosfat şeklinde ifade edilebilir. RNA (Ribonükleik Asit) Molekülünü Oluşturan Nükleotitler RNA molekülünü oluşturan nükleotitler ise riboz şekeri, organik baz ve fosfat şeklinde ifade edilir. DNA ve RNA moleküllerinin şekerleri dışında organik bazları arasında da farklılıklar vardır. DNA Molekülünün Organik Bazları DNA molekülünde bulunan organik bazlar şunlardır:
RNA Molekülünün Organik Bazları RNA molekülünde bulunan organik bazlar şunlardır:
Nükleik Asitler ve DNA Bazları Nükleik asitler, yapısında bulundurdukları bazlara göre adlandırılırlar. Örneğin, adenin bazı bulunduruyorsa adenin nükleotidi, timin bazı bulunduruyorsa timin nükleotidi, guanin bazı bulunduruyorsa guanin nükleotidi ve sitozin bazı bulunduruyorsa sitozin nükleotidi adını alır. Adenin Bazı Adenin bazı, iki tane olan pürin bazlarından biridir. DNA ve RNA moleküllerinin nükleotidlerinin yapısında bulunur. Adenin bazı, DNA molekülünde timin bazına, RNA molekülünde ise urasil bazına zayıf hidrojen bağları ile bağlanır. Bu bağlanma, yapısında bulundurduğu molekülü (nükleik asidi) sabitler. Adenin bazı, riboz şekerine bağlandığı zaman adenosin nükleositi ve deoksiriboz şekerine bağlandığı zaman deoksiadenozin yapısını oluşturur. Adenozin nükleositine üç fosfat grubu bağlandığı zaman ADENOZİN TRİFOSFAT (ATP) yapısı meydana gelir. ATP, enerji taşımada temel yöntemlerden biri olarak kullanılır. Timin Bazı Timin bazı, üç tane olan pirimidin bazlarından biridir. Adenin bazı ile bir baz çifti meydana getirebilir. Adenin bazı ile arasında iki tane zayıf hidrojen bağı bulunur. Timin bazı, deoksiriboz şekeri ile birleştiği zaman timidin nükleosit yapısını oluşturur. Timidin bir fosforik asit grubu ile birleşirse TMP (Timidin monofosfat), timidin iki fosforik asit grubu ile birleşirse TDP (Timidin difosfat), timidin üç fosforik asit grubu ile birleşirse TTP (Timidin trifosfat) yapısını oluşturur. RNA molekülünde, timin bazı yerine urasil bazı yer alır. Guanin Bazı Guanin bazı, iki tane olan pürin bazlarından biridir. Hem DNA hem de RNA molekülünün yapısında bulunur. DNA molekülünde sitozin bazı ile baz çifti meydana getirir. Sitozin bazı ile aralarında üçlü zayıf hidrojen bağları bulunur. Nükleotidine guanozin adı verilir. Sitozin Bazı Sitozin bazı, üç tane olan pirimidin bazlarından biridir. Guanin bazı ile baz çifti oluşturabilir. DNA ve RNA moleküllerinin yapılarında bulunur. Guanin bazı ile aralarında üçlü zayıf hidrojen bağı bulunmaktadır. Ekstra Bilgiler DNA'nın çift sarmal yapısı, Watson ve Crick tarafından 1953 yılında keşfedilmiştir. Bu yapı, DNA'nın kendini kopyalamasını ve genetik bilgiyi doğru bir şekilde aktarabilmesini sağlar. Ayrıca, DNA ve RNA arasındaki temel farklardan biri de şekerdir; DNA'da deoksiriboz şekeri bulunurken, RNA'da riboz şekeri bulunur. Urasil, sadece RNA'da bulunan bir bazdır ve timin yerine geçer. |