DNA Yapısı DNA (Deoksiribonükleik asit), canlıların genetik bilgisini taşıyan moleküldür. DNA'nın paketlenmesi ve bağlanması için hücresel süreçlerin sorunsuz bir şekilde sağlanması gerekir. DNA'nın iki temel türü vardır:
DNA'nın mekanik yapısı hücreler için oldukça önemlidir. DNA yapısı, helikaz, proteinler ve topoizomeraz enzimleri sayesinde işlev görür. DNA'nın uzunluğu genellikle mikroskobik boyutlarda olup, hücre içinde sıkışık bir şekilde bulunur. DNA'nın dizilişi ve moleküler yapısı, DNA'nın özellikleri ile doğrudan ilişkilidir. DNA'nın özellikleri, DNA ipliklerini birbirine bağlayan hidrojen bağlarını oluşturmaktadır. Çift İplikli DNA Bu DNA türünde, iplikler çiftli halinde olur. Çift iplikli DNA, hücrenin temel yapısını meydana getirir. Bu yapıda, iki iplik birbirine zıt yönde ve tamamlayıcı bazlar ile bağlanır. Bu iplikler, hücre bölünmesi ve genetik bilgilerin aktarımı sırasında kritik öneme sahiptir. Tek İplikli DNA Bu DNA türünde, iplikler tek halinde olur. Tek iplikli DNA, özellikle bazı virüslerde ve RNA virüslerinde bulunur. Bu yapının hücrenin işlevi ve genetik bilgilerin düzenlemesi açısından önemli rolleri vardır. DNA'nın Yapısal Özellikleri DNA yapısı, her iplikte yer alan bağların ve elektronik etkileşimlerin kuvveti üzerinde oldukça önemli bir yere sahiptir. DNA'nın yapısını ve mekanik özelliklerini doğrudan ölçmek oldukça zordur. Çözelti içerisinde net bir çözünürlük sağlamak neredeyse imkansızdır. Tüm bu özelliklerine rağmen, araştırmacılar polimerin mekanik yapısı hakkında oldukça yüksek oranda veri üretmektedirler. DNA yapısı, hücresel olarak halen aktif halde incelenmektedir. DNA uzunlukları mikroskobik olduğundan birçok hücrede bulunur. Her insanın kromozomunda bulunan DNA'nın uzunluğu birkaç santimetre kadardır. Bu sebepten dolayı hücreler, DNA'yı içinde taşımak, paketlemek ve sıkıştırmak zorunda kalır. Histon adı verilen ökaryotlarda makara şeklindeki proteinler sayesinde DNA'nın sarılması gerçekleşmektedir. DNA yapısı, özellikle de DNA-protein ikilisinin daha fazla sıkıştırılması sonrasında mitoz bölünme esnasında görülen kromozom yapılarını oluşturmaktadır. Bu süreçler sayesinde genetik bilgiler hücreden hücreye aktarılır ve canlıların yaşamını sürdürebilmesi sağlanır. Sonuç olarak, DNA'nın yapısı ve işlevleri, biyolojik sistemlerin temelini oluşturur ve bu nedenle modern biyoloji ve genetik araştırmalarının odak noktalarından biridir. |